Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy ma już 105 lat. Jest nie tylko największą instytucją naukowo-badawczą polskiej geologii, ale też najstarszą placówką tego typu w kraju.
Powstał niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i dla tworzących go ludzi od początku był ambitnym i dalekosiężnym przedsięwzięciem o znaczeniu narodowym. Młode państwo potrzebowało bogactw mineralnych dla stworzenia silnego przemysłu, a Polakom potrzebna była, oprócz niepodległości także niezależność gospodarcza.
Aby sprostać tym oczekiwaniom, Instytut zebrał najlepszych ekspertów gotowych od razu nadać pracom badawczym szybkie tempo. Szukano także wzorców do działania. Prof. Józef Morozewicz kiedy obejmował stanowisko pierwszego dyrektora PIG zapewniał: „Będę w wykonywaniu tego zadania wzorować się na najlepszych tego rodzaju instytucjach w Europie i Ameryce”. Patrząc wstecz należy stwierdzić, że to ambitne zadanie wypełnił co do joty. Stał się inspiracją dla swoich następców. Instytut ukształtował się z wysiłku entuzjastów i najwyższej klasy specjalistów.
Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego, z prof. Józefem Morozewiczem na czele, 1930 r.
Budynek Państwowego Instytutu Geologicznego w 1926 r.
Trud formowania Instytutu przerwała II wojna światowa. W czasie okupacji niemieckiej zginęło wielu pracowników Instytutu, budynki zostały zniszczone niemal w całości, a straty w zbiorach muzeum oszacowano na 70 procent.
Zniszczony gmach Państwowego Instytutu Geologicznego
Po wojnie szybko przystąpiono do odbudowy gmachu PIG, aby do pracy mogli wrócić naukowcy i badacze. Ich entuzjazm i świadomość potrzeb kraju przyniósł wspaniałe rezultaty. Lista odkryć, jakich dokonano w ciągu pierwszych powojennych dekad jest imponująca. Osiągnięcia naukowe i badawcze geologów PIG umożliwiły Polsce intensywny rozwój gospodarczy. Badania geologiczne doprowadziły do odkrycia, między innymi złóż siarki, barytu, rud miedzi, węgla kamiennego i brunatnego. Polska stała się liczącym się światowym liderem w dziedzinie zasobów mineralnych. Rzetelne wypełnianie zadań państwowej służby geologicznej przyniosło nie tylko oczekiwane skutki gospodarcze, ale także społeczne. PIG powiększył bazę naukową tworząc sieć oddziałów regionalnych. Koniec lat 70. ubiegłego wieku zaznaczył się kryzysem w geologii i powolnym spadkiem nakładów przeznaczonych na badania surowcowe.
Pracownicy Państwowego Instytutu Geologicznego w 1947 r.
XXI wiek przyniósł nowe zadania związane z powołaniem państwowej służby hydrogeologicznej. Instytutowi nadano prestiżowy status Państwowego Instytutu Badawczego. Działalność naukowa wkroczyła na nowe tory. Instytut wciąż prowadzi badania przy rozpoznawaniu budowy geologicznej kraju. Wiedza ekspertów i najnowocześniejszy sprzęt sprawiają, że wyniki prac są coraz bardziej precyzyjne i lepiej dostępne. Instytut wciąż dostarcza wiedzy o surowcach mineralnych, zasobach wód podziemnych i pomaga chronić środowisko.
Mikrosonda jonowa SHRIMP
Przez 105 lat Państwowy Instytut Geologiczny wypracował wysoką pozycję w świecie nauki i międzynarodowe uznanie kręgów przemysłowych. W cyfrowym świecie stał się marką i przewodnikiem, wyznaczając nowe trendy w metodyce i badaniach. Tworzy podstawy zarządzania środowiskiem naturalnym, szczególną uwagę poświęcając zasobom geologicznym.
Instytut pielęgnuje wysokokwalifikowane kadry eksperckie korzystając z wiedzy obecnych i byłych pracowników. Swoboda badań naukowych i reżim państwowej służby geologicznej to cechy, które pozwalają im rozwijać własne kompetencje i wpływać na gospodarczy sukces Polski. Dziś PIG – PIB może być wzorem nie tylko świetnie funkcjonującego instytutu badawczego, ale też służby geologicznej. Pamiętając o przeszłości patrzy się tutaj odważnie w przyszłość.
Przeglądarka danych geologicznych - portal geologia.pgi.gov.pl
Tekst: Artur Baranowski
Zobacz: 100 najważniejszych wydarzeń z historii Państwowego Instytutu Geologicznego
Galeria zdjęć
