Nominacja profesorska dla dr. hab. Marka Jarosińskiego

 Dr hab. Marek Jarosiński z Zakładu Geologii Regionalnej Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB został profesorem nauk ścisłych i przyrodniczych w dyscyplinie nauk o Ziemi i środowisku. Pan Profesor otrzymał tytuł postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 lutego 2024 r. Uroczyste wręczenie nominacji odbędzie się w terminie późniejszym.

mężczyzna pozuje przy pomniku Einsteina

Profesor Marek Jarosiński (z prawej). Fot. Radomir Pachytel

Marek Jarosiński ukończył studia na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1984 r. uzyskał tytuł magistra w zakresie geologii ze specjalizacją stratygraficzno-poszukiwawczą, przedstawiając pracę magisterską pt. „Tektonika Roztocza Lubelskiego”, której promotorem był dr hab. Wojciech Jaroszewski. Stopień doktora nauk o Ziemi w zakresie geologii nadała mu w 1998 r. Rada Naukowa Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie na podstawie rozprawy pt. „Badania naprężeń skorupy ziemskiej in-situ w głębokich otworach wiertniczych w Polsce”. W 2008 habilitował się na podstawie zestawu publikacji pod zbiorczym tytułem "Badania współczesnej geodynamiki litosfery na obszarze Polski".

W latach 1981 – 1986 związał się z podziemnym wydawnictwem tygodnika "Wola" i miesięcznika "Idee”. Został aresztowany przez SB w 1986 r., a następnie, aż do upadku systemu komunistycznego, imał się różnych prac w kraju (prace rzemieślnicze i na wysokościach) i zagranicą (prace budowlane, agrarne i produkcja sztucznej biżuterii) oraz był współzałożycielem agencji fotografii prasowej "Delta".

Od grudnia 1989 r. do chwili obecnej zatrudniony jest w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie. Karierę naukową rozpoczął od aresztowania przez WOP na Tomanowej Przełęczy, kiedy to szlakiem kurierów tatrzańskich wracał do kraju z konferencji międzynarodowej EURPROBE. W rozprawie sądowej, która odbyła się w Zakopanem został uniewinniony.

Na przestrzeni 33 lat pracy badawczej w PIG-PIB głównym tematem jego dociekań była geodynamika i tektonika. Opracował m.in. nowatorską metodę pomiaru kierunków współczesnych naprężeń tektonicznych w otworach wiertniczych, którą wykorzystał podczas pierwszych pomiarów dla obszaru Polski. Prowadził analizy współczesnego reżimu tektonicznego na podstawie testów szczelinowania hydraulicznego, modelował profile reologiczne litosfery metodami matematycznymi, prowadził numeryczne modelowania rozkładu współczesnych naprężeń i odkształceń w Europie środkowej. Badał również odkształcenia współczesne pomiarami stacji satelitarnych oraz ich propagowanie się deformacji w głąb litosfery.

W PIG-PIB pełnił liczne funkcje kierownicze: w latach 2006-2007 był kierownikiem Zakładu Geologii Regionalnej, Surowcowej i Geofizyki, w latach 2008-2011 - dyrektorem d/s Kartografii Geologicznej, w latach 2011-2013 – kierownikiem Programu Bezpieczeństwo Energetyczne, a w latach 2017–2019 - kierownikiem Centrum Modelowania Procesów Geologicznych, które utworzył wspólnie z dr. hab. Marcinem Dąbrowskim.

Kierował 30 projektami badawczymi, pośród których wymienić można duże projekty realizowane w szerokich konsorcjach - ShaleSeq (Norway Grant) i ShaleMech (NCBiR). W projektach tych badał przenoszenie naprężeń przez mechanicznie i strukturalnie rozwarstwione formacje łupkowe.

Wraz ze współpracownikami wykonywał liczne prace geologiczne na zlecenie PGNiG, PGE Bełchatów, KGHM oraz spółek węglowych, związane z poszukiwaniami i eksploatacją węglowodorów, lokalizacją podziemnych magazynów gazu ziemnego, składowiskami dwutlenku węgla i odpadów promieniotwórczych.

Był promotorem trzech doktoratów. Przebywał na kilkumiesięcznych stażach naukowych w Uniwersytecie Stanforda (USA), Vrije Universiteit w Amsterdamie oraz Fridericiana University w Karlsruhe. Wyniki swoich badań prezentował na ponad stu konferencjach w Polsce i zagranicą oraz w 86 publikacjach w pismach recenzowanych (Hirsh 15).

Jego publikacja pt. „Ongoing tectonic reactivation of the Outer Carpathians and its impact on the foreland: Results of borehole breakout measurements in Poland" (Tectonophysics, 2005, 410: 189-216) była w latach 2005-2010 najczęściej cytowanym artykułem tego czasopisma.

grafika ilustracyjna

Od 2009 roku był lub jest członkiem Rady Naukowej PIG-PIB (obecnie jest przewodniczącym Komisji Nauki). Od 2016 roku jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Nauk Geologicznych PAN, a od 2021 roku- członkiem Komitetu Geofizyki PAN i przewodniczącym Zespołu ds. geofizycznych problemów naukowych. Uczestniczył też w licznych ciałach doradczych dla ministerstw i służby geologicznej.

Otrzymał odznaczenia, m.in. Zasłużony dla Polskiej Geologii (2006 r.) i Srebrny Krzyż Zasługi (2007).

Profesor Marek Jarosiński ma żonę Urszulę (geolog, archeolog, księgowa) oraz córkę Annę (ekonomistka). Po pracy lubi powłóczyć się wśród gór, pól i lasów, pojeździć na łyżwach, nartach lub na rowerze, popływać w rzekach i jeziorach lub w kajaku, ewentualnie poodbijać piłeczkę tenisową lub lotkę badmintona. W ostateczności, czyta książki, unikając fantasy.

Serdecznie gratulujemy uzyskanej nominacji i życzymy dalszych sukcesów naukowych!